Subjectieve veiligheid in Nederland

 

Het begrip subjectieve veiligheid draait om hoe de burger de veiligheid beleeft. Om dit begrip op te delen is gebruik gemaakt van het tricomponent attitudemodel. De deelonderwerpen die zullen worden behandeld zijn: affectieve dimensie van veiligheidsbeleving, conatieve (sociaal maatschappelijke) dimensie van veiligheidsbeleving en cognitieve dimensie van veiligheidsbeleving.  

 

Affectieve dimensie 

Het begrip affectieve dimensie draait om de dieper gelegen gevoelens en emoties. Hoe veilig voelen burgers zich nog in hun wijk?  In dit deelonderwerp is een belangrijke oorzaak, de fysieke voorzieningen opgenomen.  

In onderstaande tabel staan de gegevens van een aantal indicatoren. In het geval dat er kon worden gekozen tussen vaak, soms en zelden of nooit, geeft het percentage het gecombineerd percentage weer van de antwoorden vaak en soms. 

 

2016
Voelt u zich weleens onveilig in de eigen buurt. 16%
Is bang om zelf slachtoffer te worden van criminaliteit. 25%
Voelt zich 's avonds onveilig op straat. 19%
Voelt zich 's avond onveilig aleen thuis. 12%
In de buurt is het buiten goed verlicht. 78%
Wegen, paden en pleintjes zijn goed onderhouden. 70%
Perken, Plantsoenen en parken zijn goed onderhouden. 68%
In de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen. 63%
In de buurt zijn goede voorzieningen vooor jongeren. 26%

Naast de veiligheidsbeleving in de eigen buurt is ook naar de veiligheidskleding in algemene zin gevraagd. Dit aandeel omvat ruim het dubbele van de veiligheidsbeleving in eigen buurt, namelijk 35% om 16%. Vergeleken met voorgaande jaren is er sprake van een positieve ontwikkeling, over het algemeen is er een lichte afname van onveiligheidsgevoelens. 

 

Cognitieve dimensie 

In de context van subjectieve veiligheid kijken wij hierin naar de kennis, overtuigingen en opvattingen van bewoners. Er is geprobeerd om met verscheidene vragen de verstandelijke inschatting omtrent voorkomen en ontwikkeling in kaart te brengen. 

De vraag hoe burgers de ontwikkeling van criminaliteit hebben ervaren in de afgelopen 12 maanden geeft een controversioneel beeld met de absolute afname van geregistreerde misdrijven door de politie. Uit de enquête van De Veiligheidsmonitor blijkt dat de aangiftebereidheid in 2016 niet is gedaald ten opzichte van 2015, toch blijft schijnbaar een deel van de omvang van de criminaliteit buiten beeld.  

Trouw schrijft echter, op basis van een geheim rapport dat is opgesteld door de top van het OM en de politie voor het nieuwe kabinet, dat er wel degelijk een daling is van aangiftebereidheid bij zowel burgers als bedrijven. De reden zou vrij voor de hand liggen; met maar liefst 70% van de aangiftes die via internet worden gedaan gebeurt helemaal niets! Daarnaast zou het capaciteitsgebrek bij de opsporingsdiensten leiden tot de daling van het aantal geregistreerde misdrijven. Volgens het rapport ligt de werkelijke omvang van de criminaliteit vele malen hoger dan de ‘officiële’ cijfers van het CBS laten zien! 

 

Conatieve dimensie

De conatieve of sociaal maatschappelijke dimensie heeft betrekking op de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van de gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren. Het gaat hier om het functioneren in de eigen woon- en leefomgeving, in zorgsituaties en in de school. Er wordt een analyse gemaakt op basis van de factoren vermijdingsgedrag, tolerantie en sociale cohesie.

2016
Loopt of rijdt om vanwege onveilige plekken. 12%
Doet ’s avonds de deur niet open. 28%
De mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om. 70%
Ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling. 68%
Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. 60%
Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is. 43%
Ik heb veel contact met andere bewoners. 37%
De mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks. 24%

Een opvallende uitkomst van het onderzoek is dat ouderen zich niet onveiliger voelen dan jongeren! Er verschijnen in de media regelmatig berichten dat ouderen zich onveilig voelen. Ze zouden bang zijn om te worden beroofd, gehackt of slachtoffer te worden van een ander misdrijf. Op basis van de grafiek kan echter worden geconcludeerd dat ouderen zich helemaal niet zoveel onveiliger voelen.